Tiếp xúc với asen từ nước uống hoặc thực phẩm có thể gây ngộ độc asen khi được tìm thấy ở nồng độ cao hơn. Thủ phạm thường là nước giếng hoặc nước ngầm được sử dụng để tưới tiêu cho cây trồng.
Asen là một hóa chất không mùi và không vị, có trong nước trên toàn thế giới. Nó xuất hiện tự nhiên trong đá và thường xâm nhập vào nguồn nước khi hòa tan từ đá và đi vào nước ngầm. Asen cũng có trong phần lớn chất thải công nghiệp và nông nghiệp ngày nay, và có thể gây ô nhiễm nguồn nước do ô nhiễm hoặc xử lý chất thải không đúng cách.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ thảo luận về tác hại của việc ăn phải lượng asen cao thông qua nước hoặc thực phẩm bị ô nhiễm, các triệu chứng ngộ độc cần chú ý và cách ngăn ngừa ngộ độc asen.
Ngộ độc asen ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn như thế nào?
Các vấn đề sức khỏe do tiếp xúc với asen trong thời gian dài khác nhau ở mỗi người. Các triệu chứng đầu tiên của việc tiếp xúc với asen thường được quan sát thấy trên da với những thay đổi rõ rệt về sắc tố, tổn thương và các mảng trên lòng bàn tay và lòng bàn chân. Theo thời gian, ung thư da cũng có thể phát triển, cùng với ung thư gan, bàng quang và phổi. Các tác động bất lợi khác đối với sức khỏe bao gồm tổn thương tim mạch, phổi, miễn dịch, thần kinh và nội tiết.
Mặc dù tiếp xúc với một lượng nhỏ asen theo thời gian có thể không gây ra bất kỳ tác dụng phụ tức thời hoặc đáng chú ý nào đối với sức khỏe của bạn, nhưng tiếp xúc với một lượng lớn asen có thể gây độc.
Ngộ độc asen có thể xảy ra theo nhiều cách khác nhau, bao gồm hít phải, hấp thụ qua da và ăn phải thực phẩm hoặc nước uống bị ô nhiễm. Ngộ độc asen xảy ra ở khoảng 5 mg asen đối với hầu hết người lớn, và trong trường hợp nghiêm trọng, ngộ độc asen có thể gây tử vong. Lượng asen gây chết người có thể dao động từ 70-180 mg.
Asen có thể tích tụ trong gan, thận, tim, phổi, cơ, hệ thần kinh, đường tiêu hóa và lá lách của bạn. Ngộ độc asen mãn tính thường do uống nước có nồng độ asen cao.
Các triệu chứng ngộ độc asen cấp tính có thể kéo dài từ vài giờ đến vài ngày và khác nhau tùy thuộc vào lượng asen tiêu thụ, loại tiếp xúc, tuổi tác và cân nặng của mỗi người. Các dấu hiệu ngộ độc asen có thể bao gồm:
- Hơi thở có mùi tỏi
- Nôn mửa
- Đau bụng
- Tiêu chảy
- Tê
- Chuột rút cơ bắp
- Ngứa ran ở các chi
- Nước tiểu có máu
- Rụng tóc
- Tổn thương da
- Co giật
- Huyết áp thấp
- Mê sảng
- Sốc
Có những tác động ngắn hạn và dài hạn đối với sức khỏe của bạn do tiếp xúc với asen. Các triệu chứng tức thời của ngộ độc asen bao gồm nôn mửa, đau bụng và tiêu chảy. Tác dụng phụ lâu dài của việc ăn phải asen bao gồm tiểu đường, bệnh phổi, ảnh hưởng đến sự phát triển và bệnh tim mạch.
Các dạng asen gây độc thần kinh bao gồm asen hóa trị ba vô cơ (asenit), hóa trị năm (asenat) và các chất chuyển hóa metyl hóa.
Ở Đài Loan, phơi nhiễm asen có liên quan đến bệnh bàn chân đen, một rối loạn nghiêm trọng của các mạch máu dẫn đến hoại thư.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) có thể giúp bạn cập nhật thông tin về asen và các chất độc khác.
Tại sao asen có hại?
Asen là một nguyên tố tự nhiên hiện diện trong môi trường của chúng ta. Tuy nhiên, tiếp xúc lâu dài với liều lượng asen thấp có thể thay đổi cách các tế bào giao tiếp – làm giảm khả năng hoạt động chính xác của tế bào. Những gián đoạn này ngăn cản cơ thể hoàn thành các quá trình tế bào quan trọng và có thể dẫn đến các biến chứng sức khỏe khác.
Cơ thể chúng ta sử dụng enzyme adenosine triphosphate (ATP) để tạo năng lượng. Asen can thiệp vào con đường ATP, có thể làm xáo trộn hệ thần kinh và tim mạch và làm suy giảm chức năng cơ bắp.
Nếu nguồn cung cấp ATP của tế bào thấp, nó sẽ không phân hủy glucose nhanh như nhu cầu. Một liều asen cao có thể gây ra rối loạn tế bào, chảy máu, suy các cơ quan chính và thậm chí tử vong.
Tùy thuộc vào mức độ phơi nhiễm, ngộ độc asen có thể xuất hiện các triệu chứng sau vài giờ, vài tuần hoặc thậm chí vài tháng sau đó. Các dấu hiệu tiếp xúc với asen liều thấp có thể khó phát hiện hơn, đôi khi không hoạt động trong năm năm hoặc hơn.
Asen được tìm thấy ở đâu?
Có các dạng asen hữu cơ và vô cơ. Asen là một hóa chất tự nhiên được tìm thấy trong lớp vỏ trái đất và được tìm thấy trong nước, không khí, thực phẩm và đất. Asen xuất hiện ở dạng nguyên tố, dạng khí (khí asen), dạng hữu cơ và vô cơ. Khoảng 33% asen trong khí quyển đến từ các nguồn tự nhiên, trong đó quan trọng nhất là núi lửa. Cũng có những nguồn asen do con người tạo ra; nước uống lấy từ giếng khoan sâu thường chứa hàm lượng asen cao.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xác nhận rằng asen vô cơ là một chất gây ung thư thường được tìm thấy trong nước bị ô nhiễm được sử dụng để tưới tiêu cho cây trồng, khiến thực phẩm trở thành nguồn phơi nhiễm asen chính.
Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự hiện diện của asen trong không khí, nước và đất là các quy trình công nghiệp. Dầu, trầm tích và nước ngầm thường chứa các hợp chất asen vô cơ. Các hợp chất này xuất hiện tự nhiên hoặc do khai thác mỏ, luyện quặng và sử dụng asen trong công nghiệp.
Cá và động vật có vỏ chứa các hợp chất asen hữu cơ, nhưng ở mức độ thường không gây hại.
Asen có được sử dụng cho bất cứ điều gì không?
Asen có một số ứng dụng trong công nghiệp và nông nghiệp để diệt côn trùng, nấm và vi khuẩn. Nó được sử dụng để sản xuất sơn, thuốc diệt nấm, thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, chất bảo quản gỗ, thuộc da và chất làm khô bông.
Một trong những ứng dụng phổ biến nhất liên quan đến quá trình được gọi là pha tạp, trong đó nó hoạt động như một chất bán dẫn để tăng độ dẫn điện trong các thiết bị như bóng bán dẫn.
Một ứng dụng chính của asen là chế tạo chất bảo quản gỗ để sử dụng trong các ứng dụng thương mại, công nghiệp và dân dụng. Gỗ được xử lý bằng asen được sử dụng trong sàn, cảnh quan và cột điện.
Các tác dụng phụ của ngộ độc asen trong nước uống là gì?
Uống nước có hàm lượng asen cao có thể gây ra những tác động tai hại cho sức khỏe của bạn, bao gồm kích ứng da, đau dạ dày, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, loạn nhịp tim hoặc nhịp tim nhanh, chuột rút cơ, v.v. Tiếp xúc lâu dài với nguồn nước độc hại này thậm chí có thể gây ra bệnh tiểu đường và ung thư da, phổi, bàng quang và thận.
Mặc dù hàm lượng asen thấp có rất ít hoặc không có tác dụng phụ đáng chú ý, nhưng các nghiên cứu gần đây đã phát hiện ra mối liên quan giữa hàm lượng asen dưới 10 ppb và khuyết tật IQ ở trẻ em; do đó, một số người tin rằng uống nước có hàm lượng asen thấp hơn tiêu chuẩn quốc gia vẫn có thể gây ra tác dụng phụ có hại.
Làm cách nào để biết thực phẩm của mình có an toàn khỏi ngộ độc asen không?
Dấu vết của asen có thể được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm bạn ăn, bao gồm trái cây, rau củ, ngũ cốc, cá và động vật có vỏ. Rất khó để phát hiện ra nó vì bạn không thể nếm, ngửi hoặc nhìn thấy asen trong thức ăn của mình. Bạn có thể làm theo một số khuyến nghị để hạn chế tiếp xúc với asen trong thực phẩm, bao gồm ăn uống cân bằng, rửa kỹ trái cây và rau củ, hạn chế tiêu thụ đồ uống có gạo.
Làm cách nào để kiểm tra độc tính asen?
Có một số xét nghiệm để đo nồng độ asen trong máu, nước tiểu, tóc và móng tay của bạn. Một trong những xét nghiệm đáng tin cậy nhất để đo nồng độ asen trong cơ thể bạn là xét nghiệm nước tiểu được thực hiện tại nhà. Các xét nghiệm này có thể phát hiện asen đã xâm nhập vào cơ thể bạn trong hai đến ba ngày qua – cho bạn biết nguy cơ phơi nhiễm hiện tại của bạn. Tuy nhiên, những xét nghiệm này không thể thay thế bác sĩ. Nếu bạn lo lắng về việc tiếp xúc với asen, tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ đáng tin cậy của bạn.
Việc kiểm tra asen trong nước uống của bạn rất dễ dàng. Bộ dụng cụ thử nghiệm tại nhà đo lượng asen trong nước máy của bạn, nhưng người thử nghiệm chuyên nghiệp có thể cung cấp kết quả đọc chính xác hơn. Các nhà cung cấp nước của tiểu bang và địa phương của bạn cũng có thể cung cấp thêm thông tin về nồng độ asen được phép có trong nguồn cung cấp nước uống trong khu vực của bạn.
Bác sĩ điều trị ngộ độc asen như thế nào?
Phương pháp điều trị ngộ độc asen có thể khác nhau tùy theo mức độ phơi nhiễm và từng cá nhân. Mục tiêu chính của điều trị là loại bỏ asen ra khỏi cơ thể và sau đó giảm thiểu các triệu chứng bằng cách nhanh chóng loại bỏ nguồn asen.
Phương pháp điều trị ngộ độc asen thông thường bao gồm truyền máu và rửa ruột, giúp xả ruột và giúp ngăn asen hấp thụ vào máu.
Liệu pháp chelation là một phương pháp điều trị khác, trong đó các hóa chất giúp cô lập asen khỏi protein máu, cho phép cơ thể loại bỏ asen ra khỏi hệ thống một cách an toàn.
Làm cách nào để giữ cho nước uống an toàn khỏi asen?
Tuy nhiên, một trong những cách rẻ nhất và đơn giản nhất để đảm bảo nước uống không có asen tại nhà là sử dụng bộ lọc nước. Bộ lọc nước gắn dưới bồn rử, sử dụng bộ lọc than hoạt tính với hệ thống lọc 0,5 micron. Sự kết hợp này giúp loại bỏ 99,99% asen, clo, chì, thủy ngân, niken, đồng, crom, cadmium, coban và các chất gây ô nhiễm có hại khác, mang đến nước uống sạch, an toàn, thơm ngon.
Tương tự như vậy, bạn có thể lọc nước trong nhà bằng hệ thống lọc nước toàn bộ ngôi nhà từ Máy lọc nước Việt. Hãy liên hệ ngay hôm nay để tìm hiểu thêm.
